22 december 2023
1.900 scholen in Nederland krijgen gratis maaltijden op school of thuis
Sinds 29 maart 2023 loopt het Programma Schoolmaaltijden, een samenwerking van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), het Jeugdeducatiefonds en het Rode Kruis. Leerlingen krijgen hierbij op school of thuis gratis maaltijden aangeboden.
Het doel? Zorgen dat kinderen en jongeren in het basis- en voortgezet onderwijs niet meer met honger in de klas zitten, zodat ze vol energie de lessen kunnen volgen. Inmiddels doen zo’n 1.900 scholen mee, dat is 1 op de 4.
Jeugdeducatiefonds en Rode Kruis
Scholen komen voor het programma in aanmerking als minstens 30 procent van de leerlingen uit een gezin komt met een relatief laag inkomen. Deelnemende scholen kunnen kiezen tussen twee opties: budget voor het organiseren van maaltijden op school of hulp voor ouders/verzorgers in de vorm van een boodschappenkaart. Het budget ontvangen de scholen van het Jeugdeducatiefonds, de kaarten worden uitgegeven door het Rode Kruis.
Maaltijden op school
Ruim 70 procent van de scholen kiest voor de maaltijden op school, dat zijn al bijna 1.300 scholen. Zij mogen zelf bepalen hoe ze dit willen organiseren. Sommige scholen kiezen ervoor om een lunch of ontbijt te verzorgen met vrijwilligers, andere werken samen met lokale ondernemers. Via het Jeugdeducatiefonds kunnen zij hier maandelijks budget voor aanvragen. De kosten voor het eten en drinken worden vervolgens vergoed.
Hans Spekman, directeur Jeugdeducatiefonds: “De logische plek waar armoede wordt opgemerkt is de basisschool; een kind met een lege broodtrommel valt op. Uit onderzoek blijkt dat 90 procent van de ouders en leerkrachten positief zijn over het eten op school. Ook blijkt dat kinderen dankzij het eten met meer energie in de klas zitten, zich beter kunnen concentreren en actiever meedoen met de lessen. Dit geeft rust in de klas, ook voor de leerkrachten. Daarnaast ervaren ouders minder stress. Wij staan samen met het Rode Kruis klaar om scholen te helpen, er is nog ruimte voor nieuwe scholen om zich aan te melden.”
Toenemende armoede
Zo’n 265.000 leerlingen ontvangen via het Jeugdeducatiefonds momenteel een maaltijd op school. Voor veel leerlingen maakt dit een groot verschil, want op een lege maag kun je niet leren. Eventuele spanningen of geldzorgen thuis vertalen zich naar het klaslokaal. De school fungeert voor het Jeugdeducatiefonds echt als vindplaats, omdat scholen een unieke positie hebben in het signaleren van armoede.
Hans Spekman: “We zien dat steeds meer werkende ouders in de problemen komen, simpelweg door de prijs van de boodschappen. Vooral alleenstaande ouders hebben het zwaar. Een grote groep mensen komt niet in aanmerking voor toeslagen, omdat ze net teveel verdienen. Deze kinderen nemen de stress vanuit huis mee de klas in en bereiken zo niet hun potentieel op school. Dat de groep werkende armen is gegroeid laat het deze week uitgekomen CBS-rapport ook zien. Wij merken daarnaast al langere tijd dat er meer aanvragen bij ons worden gedaan gericht op basisbehoeften, zoals een warme winterjas of deken en dus eten. Ons doel is om ieder kind gelijke kansen te bieden, dat start met het voldoen aan basisbehoeften, maar gaat verder, veel verder. Ik wil dat deze kinderen ook kinderboeken thuis hebben, een keer naar het museum gaan of wat extra uren logopedie krijgen als ze daar baat bij hebben.”
Extra budget in december
Met de kerstvakantie voor de deur krijgen deelnemende scholen die een maaltijd op school organiseren extra geld om hun leerlingen ook tijdens de kerstvakantie iets te eten en drinken te geven. Dit kan bijvoorbeeld met een pakket voor thuis met eten of drinken of met een kerstdiner op school. Hier is gretig gebruik van gemaakt. Op veel scholen vond deze week een feestelijke afsluiting van het jaar plaats, een mooi lichtpuntje voor zowel leerkrachten als ouders.
Boodschappenkaarten ook in vakantie beschikbaar
Ongeveer 30 procent van de scholen kiest voor een maaltijd thuis, in de vorm van een boodschappenkaart voor ouders. Deze scholen benaderen zelf de ouders/verzorgers van de leerlingen, met de uitnodiging om de kaart aan te vragen. Deze boodschappenkaarten worden aangeboden door het Rode Kruis en lopen het hele jaar door, ook tijdens de vakanties. Dit jaar zijn dankzij de boodschappenkaarten zo’n 25.500 leerlingen geholpen van bijna 18.000 gezinnen (ouders/verzorgers).
Scholen kunnen zich nog altijd voor het Programma Schoolmaaltijden aanmelden. Het programma loopt tot 31 december 2024. Meer informatie staat op www.schoolmaaltijden.nl.