Het Jeugdeducatiefonds helpt kinderen in armoede via de basisschool

Als je thuis stress hebt, hoe leer je dan voor je topotoets? Hoe kun je je concentreren in de klas als je niet hebt ontbeten? Of wat nou als je een dictee moet maken, maar slaap tekortkomt doordat je een bed deelt met je broertje of zusje? Kinderen die opgroeien in armoede, presteren minder goed op school. En dat ligt niet aan hun verstand. Wij vinden dat geldgebrek de kansen op een fijne toekomst niet in de weg mag staan.

Wij willen de armoedespiraal van gezinnen doorbreken

Wat is onze missie?

We werken aan een wereld waarin álle kinderen zich maximaal kunnen ontwikkelen. Dat is nu niet het geval, omdat honderdduizenden kinderen in Nederland opgroeien in 'relatieve armoede'. Hierbij gaan we uit van een inkomen van ouders onder de 150% van het ‘niet-veel-maar-toereikend’-criterium van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Dit is het bedrag dat een huishouden minimaal nodig heeft voor basiszaken als voedsel, kleding, wonen, zorg en ontspanning.

Ons belangrijkste doel is om de armoedespiraal van deze gezinnen te doorbreken. Daarom zetten we ons op allerlei manieren in om de ontwikkelingskansen van de kinderen te vergroten. Door de basisschool in deze missie centraal te stellen, kunnen we kinderarmoede systematisch aanpakken. Dat is goed voor het kind, goed voor de ouders en goed voor onze samenleving.

Financiële steun voor kinderen via de basisschool

Basisscholen hebben een unieke positie in het signaleren van armoede: leerkrachten zien kinderen dagelijks, spreken hun ouders en komen soms letterlijk achter de voordeur. Bovendien is de school voor gezinnen een vertrouwde plek. Staat geldgebrek de ontwikkeling van een kind of klas in de weg? Dan kunnen scholen met een Jeugdeducatiefonds-certificaat een aanvraag bij ons doen. Zo'n 700 basisscholen in Nederland zijn bij ons aangesloten.

Het Programma Schoolmaaltijden: beter leren met een volle buik

Als je met honger in de klas zit, heb je niet genoeg energie om de lessen goed te volgen. Als gevolg gaan je schoolprestaties achteruit. Samen met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het Rode Kruis bieden we met het Programma Schoolmaaltijden leerlingen in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs eten en drinken aan.

Een brugfunctionaris op de basisschool

Een brugfunctionaris zet zich vanuit een basisschool in om de verbinding tussen het gezin thuis en het kind op school te versterken. Hierdoor hebben ouders iemand die naast hen staat, worden leerkrachten op school ontlast en komen leerlingen beter aan leren toe. Samen met de Gelijke Kansen Alliantie (GKA) werken we aan de landelijke agenda Omgaan met Armoede op Scholen. Hierin begeleiden we scholen bij de inzet van een brugfunctionaris. 

Meer projecten voor kwetsbare kinderen

Naast onze steun aan kinderen via basisscholen, zetten we ons op meer manieren in voor hun gelijke ontwikkelingskansen. Dit doen we in samenwerking met overheden, wetenschappers en maatschappelijke partners. We zetten projecten op, zowel tijdelijke als langlopende, waarmee we snelle en effectieve hulp kunnen bieden aan kinderen die zich door geldgebrek thuis niet maximaal kunnen ontwikkelen.  

Onze visie op de aanpak van kinderarmoede

We vinden het belangrijk dat ieder kind zich maximaal kan ontwikkelen, ongeacht de financiële situatie thuis. Daarom werken we volgens vijf basisprincipes:

  1. We zetten de belangen van het kind altijd centraal.
  2. We werken via de basisschool: de leerkracht kent het kind en weet wat er nodig is om de juiste ondersteuning te bieden. Daarnaast kan de school belemmeringen in de ontwikkeling van het kind vroegtijdig signaleren en extra investeringen doen.
  3. Door scholen handelingsruimte te geven, kunnen zij kinderen en ouders beter ondersteunen. Hiermee versterken we de pedagogische relatie tussen school en gezin.
  4. We werken snel, laagdrempelig en in vertrouwen met de school samen.
  5. We werken samen met landelijke overheden en lokale gemeenten om systemische verandering te bewerkstelligen. 

Samenwerken met landelijke en lokale overheden

Dankzij ons grote netwerk van basisscholen met veel kwetsbare leerlingen, hebben we altijd een vinger aan de pols als het om kinderarmoede gaat. Deze kennis gebruiken we om lokaal en landelijk beleid op het gebied van armoede, onderwijs en (jeugd)zorg te beïnvloeden. Signaleren we bijvoorbeeld dat een groeiend aantal kinderen met honger in de klas zit? Dan trekken we aan de bel bij de media en landelijke politiek, en eisen we verandering – op deze manier is het Programma Schoolmaaltijden tot stand gekomen. Zo komen we stap voor stap tot een systeem dat werkt voor álle kinderen.

Onderzoek naar armoede en kansengelijkheid

We bestrijden kinderarmoede via basisscholen. Deze aanpak is wetenschappelijk onderbouwd, net als de zes ontwikkelgebieden waarop we hulp bieden: cognitief, sociaal-emotioneel, cultureel, maatschappelijk oriënterend, verbetering van de thuissituatie, en gezondheid en beweging. We laten daarnaast regelmatig aanvullend onderzoek uitvoeren, bijvoorbeeld naar kansengelijkheid in Nederland. De resultaten delen we altijd.

Het Jeugdeducatiefonds biedt de school de ruimte om van betekenis te zijn.
Anja Kusters, schooldirecteur